14. Axir Parvardigori tomonidan aniq-ravshan hujjatga (ya’ni Qur’onga) ega bo‘lgan kishi (ya’ni rasullulloh va mo‘minlar), qilgan yomon amali o‘ziga chiroyli ko‘ringan va havoyi nafsiga ergashgan (kofir) kimsalar kabi bo‘lurmi?!

15. Taqvo egalari uchun va’da qilingan jannatning misoli - sifati (budir): «Unda aynimagan suvdan bo‘lgan daryolar ham, ta’mi o‘zgarmagan sutdan bo‘lgan daryolar, ichguvchilar uchun lazzatli (ya’ni badta’m va aqldan ozdirguvchi bo‘lmagan) maydan bo‘lgan daryolar ham, musaffo asaldan bo‘lgan daryolar ham bordir. Ular uchun u joyda barcha mevalardan bordir va (ular uchun u joyda) Parvardigorlari tomonidan mag‘firat bordir. (Ana shunday jannat axli bo‘lgan taqvo egalari) do‘zaxda mangu qoladigan va (u joyda) qaynoq suv bilan sug‘orilib, u (suv) ichaklarini bo‘lak-bo‘lak qilib tashlagan (kofir) kimsalar kabi bo‘lurmi?!

I z o h. Yuqoridagi oyatlarda Alloh taolo mo‘minlar bilan kofirlar hech qachon barobar bo‘lmasliklarini aniq dalillar bilan bayon etdi va taqvodor mo‘minlarning borar joylarini ham, kofirlarning topajak oqibatlarini ham jonli lavhalar bilan tasvirlab berdi. Endi quyidagi oyatlarda so‘z munofiqlar va ularning kirdikorlari haqida boradi.

16. (Ey Muhammad), ularning (munofiqlarning) orasida shunday kimsalar ham borki, ular sizga quloq solib turur-da, huzuringizdan chiqqan vaqtlarida, ilm ato etilgan zotlardan (masxara qilishib): «Hozirgina (Muhammad) nima devdi?» deb so‘rarlar. Ana o‘shalar Alloh dillarini muhrlab qo‘ygan va o‘zlarining havoyi nafslariga ergashgan kimsalardir.

17. Hidoyat topgan – To‘g‘ri yo‘lga yurgan zotlarga esa (Alloh) yana hidoyatni ziyoda va taqvo ato etur, (ya’ni ularga haromdan parhez qilish yo‘llarini ko‘rsatur).

18. Ular (Makka kofirlari o‘tmishdagi o‘z payg‘ambarlarini yolg‘onchi qilgan qavmlar duchor bo‘lgan halokatlardan eslatma-ibrat olmadilar), endi faqat to‘satdan (qiyomat) soati kelib qolishinigina kutmoqdalar. Darvoqe uning alomatlari keldi. Bas, ularga (qiyomat soati) kelgan vaqtida ularning eslatmaibrat olishlari (uchun) qanday (imkon) bo‘lur?!

I z o h. Ya’ni Alloh taoloning oyat-mo‘jizalaridan pand-nasihat olib To‘g‘ri yo‘lda yurishni istagan kishi Qiyomat soati kelib qolishidan ilgari pand-nasihat olsin. Chunki u soat kelib qolgach, qilingan tavba-tazarru’ning hech qanday foydasi yo‘qdir. Darvoqe Qiyomat yaqinligining alomatlari ko‘rinib qoldi. O’zlar yotga, og‘aynilar yovga aylanishi, ulug‘lar kamayib, pastkash-tuban kimsalar ko‘payishi ana shunday alomatlardandir.

22. Agar (iymondan) yuz o‘girsangizlar, yaqin-ki, sizlar yerda buzg‘unchilik qilursizlar va qarindosh-urug‘laringiz (bilan ham aloqalaringiz)ni uzursizlar!

23. Unday kimsalarni esa Alloh la’natlagandir, bas ularning (quloqlarini pandnasihat eshitishdan) kar, ko‘zlarini esa (To‘g‘ri yo‘lni ko‘ra olmaydigan) ko‘r qilib qo‘ygandir.

24. Axir ular Qur’on haqida fikr yuritmaydilarmi?! Balki dillarida qulflari bordir, (shuning uchun u dillarga Qur’on nuri yetmayotgandir)?!

25. Albatta o‘zlariga hidoyat (yo‘li) aniq-ravshan bo‘lganidan keyin yana ortlariga (kufrga) qaytib ketgan kimsalarga (bu ishlarini) shayton chiroyli qilib ko‘rsatdi va ular uchun (puch orzu-xayolarni) uzun qilib qo‘ydi.

26. Bunga (ya’ni kufrga qaytib ketishlariga) sabab, ularning Alloh nozil qilgan narsani (Qur’onni) yomon ko‘rgan kimsalarga: «Biz ayrim ishlarda sizlarga itoat etamiz», deganlaridir. Holbuki, Alloh ularning yashirgan (sirlari)ni bilur.

I z o h. Munofiqlar musulmonlarga qarshi yahudiylar bilan ba’zi bir rejalarni xufyona tuzib yurar edilar. Mazkur oyatda Alloh taolo O’z payg‘ambariga ularning sirlarini oshkor qildi.

27. Endi, farishtalar ularning yuzlari va orqalariga urib, jonlarini olar vaqtida, (ularning hollari) qanday bo‘lur?!

28. Bunga (ya’ni o‘lim soatidagi bunday azobga) sabab, ularning Allohni g‘azablantirgan narsaga (ya’ni munofiqlik yo‘liga) ergashib, U zotning rizoligini (ya’ni mo‘minlar bilan birga kofirlarga qarshi jang qilishni) yomon ko‘rganlaridir. Bas, (Alloh) ularning qilgan yaxshi) amallarini ham behuda ketkazdi.

29. Balki dillarida maraz-nifoq bo‘lgan kimsalar Alloh ularning (dillaridagi mo‘minlarga nisbatan bo‘lgan) adovatlarini oshkor qilmas, deb o‘ylagandirlar?!

30. (Ey Muhammad), agar Biz xoxlasak, albatta sizga ularni (munofiqlarni) ko‘rsatib-tanitib qo‘ygan bo‘lur edik, u holda siz ularni (Biz belgilab qo‘ygan) belgi-alomatlaridan tanib olgan bo‘lur edingiz. (Qasamki, endi) albatta siz ularni (ular so‘zlayotgan — zohiri iymonga dalolat qiladigan, botini esa kufr bo‘lgan) so‘z ohang — uslubidan tanib olursiz. Alloh sizlarning (barcha) amallaringizni bilib turur.

31. Albatta Biz, to sizlarning orangizdagi (Bizning yo‘limizda molu-jonlari bilan) jihod qilguvchi va (yaxshi-yomon kunlarda) sabr qilguvchi zotlarni bilgunimizcha, hamda sizlarning holi-xabarlaringizni tekshirib — yuzaga chiqargunimizcha, sizlarni imtixon qilurmiz.

32. Albatta kofir bo‘lgan va (o‘zgalarni ham) Allohning yo‘lidan to‘sgan hamda o‘zlariga hidoyat (yo‘li) aniq-ravshan bo‘lganidan keyin yana payg‘ambarga qarshilik kilgan kimsalar, Allohga biron ziyon yetkaza olmaslar va (Alloh) ularning (payg‘ambarga qarshilik qilish yo‘lidagi barcha) amallarini behuda ketkazur.

34. Albatta kofir bo‘lgan va (o‘zgalarni ham) Alloh yo‘lidan to‘sgan, so‘ngra kofir hollarida o‘lgan kimsalarni Alloh hargiz mag‘firat qilmas!

35. Bas (ey mo‘minlar), sizlar (u kofirlarga qarshi jang qilayotganingizda hargiz) sustkashlik qilmangiz va o‘zlaringiz ustun-g‘olib bo‘lgan hollaringizda (ularni) yarashga ham chaqirmangiz! Alloh sizlar bilan birgadir va U hargiz qilgan amallaringizning savob-mukofotini) kamaytirmas.

36. Albatta bu hayoti dunyo faqat (bir nafaslik) o‘yin-kulgidir. Agar sizlar iymon keltirsangizlar va taqvo egalari bo‘lsangizlar U zot sizlarga ajrmukofotlaringizni berur va sizlardan mol-dunyolaringizni so‘ramas.

37. Agar (Alloh) sizlardan (mol-dunyolaringizni) so‘rab, sizlarni qiynaydigan bo‘lsa, sizlar baxillik qilursizlar va U sizlarning (dillaringizdagi) kekadovatlaringizni oshkor qilur.