Шоҳида Тўлаганова инсон ҳуқуқларига оид қатор
радиодастурлар муаллифи...

Би-би-си меҳмони-таниқли журналист Шоҳида Тўлаганова

Шоҳида Тошкентдаги Жаҳон Иқтисодиёти ва Дипломатияси университетида таҳсил олган.

У 1997 йилда Лондондаги Вестминстер университети(University of Westminster)да ҳам дипломатия йўналиши бўйича ўқишга киради.

Шоҳида 1996 йилда Би-би-си Ўзбек Хизматида муҳаррир ва бошловчи сифатида фаолият бошлайди. У бу даврда Ўзбекистондаги инсон ҳуқуқлари билан билан боғлиқ вазият бўйича илк ҳужжатли радио дастурларини тайёрлайди.

Шоҳида кейинроқ Би-би-сининг Марказий Осиё бўйича Рус тилидаги дастурида фаолият олиб боради. У мазкур дастур учун ҳам Озарбайжон ва Гуржистондаги инсон ҳуқуқларига оид лойиҳалар устида ишлайди.

Сўнгра у Би-би-си телевидениесига ишга ўтади. Шоҳида у ерда Молдова, Сомали, Тоғли Қорабоғ, Гуржистон ва Тайван ҳақидаги филмлар устида фаолият олиб боради. Шу билан бирга у ислоҳотчи мусулмон давлатлари, хусусан Марокаш, Туркия, Малайзия ва Индонезия каби мамлакатлар ҳақида филмлар ишлайди.

Шоҳиданинг Озарбайжон ҳақидаги "Инқилоб қандай режаланади" номли филми мукофотга лойиқ деб топилади.

Аммо, у ўзининг "Мен ва менинг сохта паспортларим" деб номланган теледастури билан танилган. У филм ишлаш жараёнида Буюк Британия чегарасини икки бор сохта паспорти билан кесиб ўтади.

Шоҳида Тўлаганова Ўзбек фуқаролик жамиятининг фаол аъзоси ва Лондондаги "Ўзбекистон ташаббус гуруҳи" раҳбари ҳамдир.

Мазкур ноҳукумат ташкилоти ўзбек қочқинлари ва ўзбеклар ишларини ҳимоя қилишга кўмаклашади.

Шоҳида марҳум журналист Алишер Соипов билан унинг "Сиёсат" газетасида ҳам бирга ишлаган. Газета Алишернинг ўлдирилиши ортидан ёпилган.

Шоҳида оилали ва бир фарзанди бор.

Шоҳида Тўлаганова Би-би-си тингловчиларининг саволларига жавоб берди:

Би-би-си: Биринчи савол Тошкентдан Ситора Ахмедова исмли мухлисимиз ёзибдилар: "Шоҳида опа, Сиз Ўзбекистон ҳукуматини ва шахсан Президент Каримовни кўп танқид қилиб келасиз. Хўш агарда Каримов жойини бўшатса, Ўзбекистонда бирон нарса ўзгаради деб ўйлайсизми? Ахир тан олайлик, Каримов каби кучли сиёсат юрита оладиган ва халқни бирлаштира оладиган бошқа сиёсатчи лидерларни кўрмаяпмиз. "Эрк" ёки "Бирлик" лидерларини халқ тан олмайди. Улар мамлакатдан чиқиб кетишган ва ўзлари билан ўз-ўзлари билан овора. Ўзбекистон халқини жипслаштириб, ўз ғояларига ишонтира олишмайди". Марҳамат, Шоҳида.

Шоҳида Тўлаганова: Биласизми, мен нафақат Президент Ислом Каримовни, балки Ўзбекистон ҳукуматини танқид қиляпман. Ман Ўзбекистон ҳукуматининг сиёсатини танқид қиляпман. Чунки, мана шу ҳукумат камида 17 йил ҳукумронлик қилган пайтида ҳеч қанақа ислоҳотлар олиб бормади. Масалан, қаранг, қишлоқ хўжалигида ҳеч қанақа ислоҳот бўлмади. Бизнинг болаларимиз 4-5 ойга қадар мактабга бормасдан пахта далаларида ишлаяпти. Иккинчидан, соғлиқни сақлаш соҳасида қандайдир реформалар бўлдими, йўқ. Иқтисод... қанақа ислоҳотлар бўлди иқтисодда? Минг-минглаб одамларимиз Россияда, Чехияда, Қозоғистонда муҳодир ишчи бўлиб ишлашаяпти! Бу нима деган гап? Ҳукумат ўз зиммасига олган вазифаларни, халқ олдида берган ваъдаларини бажармади. Демак, ҳукумат жорий президент билан бирга кетиши керак. Ўзбекистонда тўсатдан қандайдир ўзгариш бўлмайди, албатта. Каримов, ҳа, у бир тарафдан кучли сиёсатчи. Лекин, натижаларга қарасак, халқ учун ҳеч қандай яхши ишлар олиб бормади. Ўзбекистонда ҳеч қачон демократик сайловлар бўлмади. Ва менимча, бўлмайди. Шу вазиятда қандай қилиб демократик ўзгариш ҳақида гапирсак бўлади? Бўлмайди. Ўзбекистонда вазиятни ўзгартириш учун ҳеч қанақа инқилоб, исён керак эмас. Ўзбекистонда вазиятни ўзгартириш учун, яна Каримов айтмоқчи, "босқичма-босқич" жараён керак. Яъни, демкоратиялаштириш жараён юзаки эмас, самимий жараён бўлиши керак. Ва албатта, шу жараёнда ҳозирги мухолифат ҳам, "Эрк" ҳам, "Бирлик" ҳам, "Бирдамлик" ҳам ва бошқа мухолифатчилар Ўзбекистонга қайтиб, ўз ишларини олиб боришлари керак. Ундан кейин энг асосий нарса-Ўзбекистондаги диний ташкилотлар, диний-маърифий ташкилотлар ҳам мазкур жараёнда рол ўйнашлари керак. Ҳукумат ва диндорлар орасида қандайдир диалог бўлиши керак. Умумий халқ билан қандайдир мулоқот йўлга қўйилиши керак. Афсус, ҳозирги ҳукумат ва шахсан Ислом Каримов бунга йўл қўймайди.

Би-би-си: Лондондан Васила Мирсаидова сўраяптилар: "Шоҳидахон, Ўзбекистонда эркин ва озод демократик фуқаролик жамият қуриш учун қандай ишлар олиб бормоқ шарт, деб ўйлайсиз?"

Шоҳида Тўлаганова: Авваломбор, Ўзбекистонда маҳкама, яъни адлия тизимини бутунлай ўзгартириш керак. Иккинчидан, айтмоқчи эдим, бизнинг мухолифатимизнинг ҳам айби бор. Албатта, ҳеч ким ватанидан ўз хоҳиши билан кетмайди. Қайтишга ҳозирча йўлимиз йўқ. Лекин, шу хорижда профессионал мухолифатни ҳам кўриш қийин. Барибир ишлаш керак, хориждан туриб лоббичилик қилиш керак, тайёрлов машғулотлари ўтказиш керак. Ҳозир, масалан, Ўзбекистондан жуда ҳам кўп қочқин бор. Улар жуда ҳам профессионал одамлар, ишбилармонлар, докторлар. Уларни бирлаштириб, қандайдир профессионал куч куч ташкил этиш керак. Мана Каримов кетса, нима бўлади, деган савол туғилади. Ҳозир нима қилишни ҳеч ким билмайди. Шунинг учун, менимча, мухолифат, нафақат мухолифат фуқаровий жамият, Ўзбекистонга тегишли ҳар бир соҳа учун, масалан, иқтисод бўлсин, маҳкама тизими бўлсин, инглизча айтганда, "white papers", янги консептуал қоғозларни, ҳужжатларни, стратегияларни тайёрлаш керак. Ўшанда Каримов кетса, биз фуқаровий жамият, мухолифатнинг Ўзбекистон қандай бўлиши кераклиги борасида дастурларимиз бор деб айтсак бўлади. Ундан кейин халқ ишонади, унда умид пайдо бўлади.

Би-би-си: Раҳмат Шоҳида. Лондондан Жамшид Саидов эса, собиқ Совет давлатларида эркин демократ сиёсатчи ёки одил президентлар чиқиши мумкинми, деган маънода савол йўллаганлар. Марҳамат!

Шоҳида Тўлаганова: Яна бу ерда...афсус бу совет тузимидан қолган нарса: биз ўзгариш ҳақида гапирадиган бўлсак, фақат лидер, шахс ҳақида гапирамиз. Лекин, бу тўғри эмас. Шахс ўз-ўзидан пайдо бўлмайди. Агар биз одил, адолатли шахсни кутадиган бўлсак, ҳеч қачон қачон келмайди шунақа шахс. Чунки, ҳаммамиз одаммиз, ҳаммамизнинг хатоларимиз бор. Шунинг учун, шунақа шахснинг пайдо бўлиши, одил иш олиб бориши учун демократик институтлар керак. Ҳакамларни, парламентнинг мустақиллигини мустаҳкамлагандан кейин шунақа шахс пайдо бўлади, шунақа шахс ишлайди, чунки, шунақа шахс кейин ҳисобот беради шу институтларга. Ҳозирча бунинг ҳеч қандай иложи йўқ.

Би-би-си: Қозоғистоннинг Остона шаҳридан Салим Ёқубов: "Ҳозирги ўзбек мухолифатидаги бирон ташкилот ёки ҳаракат қандайдир натижага эришишига ишонасизми?" дебдилар. Салимжоннинг кейинги саволлари: "Сизнингча, Каримовдан кейин президентнинг қизи давлат тепасига келиши мумкинми? Ва ё мухолифатдан бирон ким чиқадими?

Шоҳида Тўлаганова: Ҳозирги Ўзбекистон мухолифати ҳақида гапирадиган бўлсак, ким бор? Муҳаммад Солиҳ, "Эрк" демократик партиясининг лидери бор ва Абдураҳим Пўлатов бор. Абдураҳим Пўлатовнинг ишлари жуда ҳам қизиқ, чунки баъзи пайтлар ҳукуматни қўллаб-қувватлайди. Муҳаммад Солиҳ эса, қандайдир символга айланди-да, ўзбек халқининг шу тузумга қаршилиги рамзига айланган. Лекин, лидерлар билан битта команда бўлиши керак. Чунки, фақат бир шахс мамлакатни юргизиши мумкин эмас. У билан команда керак, технократлардан иборат команда керак. Яъни, ўз соҳаси бўйича профессионал бўлган, ўша соҳалар билан шуғуллана оладиган одамлар керак. Ҳозирча бунинг иложи йўқ, нима учун? Чунки, ҳеч ким ҳозир мамлакатга кира олмайди. Кирди, қамалади. Қамоқда нима иш қила олади? Мана Санжар Умаровни кўрдик. Ёмон аҳволда Америкага қайтди. Нима натижа бор? Ҳеч қанақа. Энди Каримовнинг қизи президентликка келадими-йўқми деган саволга, менимча, афсус, ўзим кузатаётган Ўзбекистондаги ўзгаришлардан келиб чиқиб айтсам, ҳозир ҳамма нарса бунга тайёрланаяпти. Масалан, у Женевада бизнинг элчимиз бўлди. Америкага ҳам боряпти. Клинтон билан учрашди. Яъни, қандайдир катта пиар-кампания олиб борилаяпти у учун. Обама маъмуриятининг Марказий Осиё, Ўзбекистон бўйича янги стратегиясига қарасак, менимча, улар Каримов режими билан қаноатланишган. Гулноранинг президентликка келишига ҳам рози бўлишган, деб ўйлайман. Лекин, Гулнора Каримова президент бўлса, Ўзбекистонни янги даражага олиб чиқадими? Шу саволга жавоб бериш керак. Менимча, йўқ! Биз ўзбек халқи нима деб ўйлаймиз? Буни хоҳлаймизми, хоҳламаймизми? Хоҳламасак, бунга қарши курашимиз керак.

Би-би-си: Испаниядан Фарҳод Саидов ҳам Сизни ва Би-би-си Ўзбек Хизматини Қурбон ҳайити билан табриклаганлар ва қуйидаги саволни йўллаганлар: "Шоҳида ора, Сиз Ўзбекистонда Ислом давлати бўлишини хоҳлармидингиз ёки озод ва демократик давлатми? Тан олишимиз керак, униси ҳам буниси ҳам бўлмайди. Хўш, биз ўзбек ёшлари Каримовнинг "Буюк келажаги"га ишониб яшайверайликми?"

Шоҳида Тўлаганова: Менимча, Каримовнинг "буюк келажаги" бўлмади. Ишонавердик, ишонавердик, ҳеч нарса бўлмайди. Энди Каримов ҳақида гапни тўхтатайлик. Каримовга қарамасдан ўзимиз ишларимизни юргизишимиз мумкин. Бу жуда ҳам яхши савол. Чунки, келажакда Каримов барибир кетади. Каримовнинг тузуми кўп бўлмайди у ерда. Унинг қизи келган тақдирда ҳам кўп қолмайди ҳокимиятда. Вазият ўзгаради. Шунинг учун, халқимиз орасидаги зиёлилар, мухолифат, уламолар ушбу масалага эътибор беришимиз керак: Ўзбекистонда келажакда қандай давлат қуришни хоҳлаймиз? Масалан, ман демократман, демократик давлатни истайман. Лекин, мусулмонларнинг ҳақ-ҳуқуқларини поймол қиладиган давлат эмас. Аксинча, бу давлат мусулмон ва нафақат мусулмонларнинг, насронийлар ва бошқа динга эътиқод қилувчи одамларнинг ҳақларини ҳимоя қилади. Албатта, бизнинг аҳолимиз мусулмон. Шу боис мусулмон ташкилотларга кўпроқ овоз бериш керак. Исломий ташкилотлар демократик жараёнида катта рол ўйнаши керак. Агар бу бўлмаса, Ўзбекистонда радикаллашув жараёни бошланади ва бу аллақачон бошланди. Биз демократлар диндорлар билан бирга ўтирсак, янги формулани ишлаб чиқсак, Ўзбекистон ҳақиқатдан ҳам келажакда буюк давлат бўлади.

Би-би-си: Лондондан хат йўллаган Жамшид Саидов Ўзбекистондаги пахта йиғим-терими билан боғлиқ вазият ҳақида сўраганлар."Собиқ Совет тузумидан қолган иллатларни ҳалигача кузатиб келмоқдамиз...Шоҳида опа, нега Ўзбекистон ҳукумати мана шу муаммони ечиш учун бошқа вариантларни кўриб чиқмаяпти?"

Шоҳида Тўлаганова: Жамшиджон, Ўзбекистон ҳукумати бир нарса, халқ бу бошқа нарса. Ўзбекистон ҳукумати, менимча, фақат ўз манфаатини кўради, халқ ҳақида ўйламайди. Агар Ўзбекистонда болалар меҳнатига чек қўйсак, авваламбор, қишлоқ хўжалигида ислоҳотларни олиб бориш керак. Фермерларга кўпроқ ҳақ-ҳуқуқларини бериш керак. Фермерлар ўз кредит линияларини очишлари керак, ўз технологияларини сотиб олишлари керак. Ва энг аввало, фермерлар ўзлари терган пахтани ўзлари бевосита сотишлари керак. Агар фермерлар шундай сотишса, валюта олишса, нима учун болалар меҳнатидан фойдаланади? Фермерлар буни хоҳлашмайди. Ислоҳотлар бўлмаса, вазият шундай давом этаверади. Ҳукумат айтиши мумкин: "Биз аграр реформани бошлаймиз, кейин болалар меҳнатига чек қўямиз", деб. Йўқ, болалар меҳнатига ҳозир, ҳеч қанақа шартларсиз чек қўйиш керак. Ундан кейин ислоҳотларни бошлайверинг.

Би-би-си: Лондондан Темуржон Фарҳод ўғли 2005 йилги Андижон воқеаси ҳақидаги холис фикрингизни билишни истаганлар.

Шоҳида Тўлаганова: Андижон фожеаси ўзбек халқи учун энг катта фожеа бўлган. Афсус, Ўзбекистон халқи, водийдан ташқари, бу фожеага қаттиқ бир муносабат кўрсатмаган. Одамлар билан Андижон ҳақида гаплашганимда: "ҳа, қандайдир исломчилар, террорчилар бўлган", дейишади. Йўқ, Андижонда исён кўтарганлар исломчилар, террорчилар бўлмаган. Улар Ўзбекистон халқи бўлган, Ўзбекистон халқининг энг мард одамлари бўлган, шу андижонликлар. Шунинг учун, буни тан олишимиз керак, бутун халқ тарафидан тан олишимиз керак. Андижонда аслида нималар содир бўлгани ҳақида ҳозир жуда ҳам кўп нарсалар айтилаяпти. Биз, хориждаги фуқаровий жамиятдаги одамлар ва инсон ҳуқуқлари ҳимоячилари бу мавзуни барибир ташламаймиз, барибир таъқиб қиламиз шу нарсаларни, исботларни излаймиз. Ва кейинги йил Андижон фожеасига беш йил тўлиши муносабати билан катта бир анжуман уюштирамиз.

Би-би-си: Лондондан Шаҳноза Иброҳимова: "Ўзбекистонда яқинда бўлиши кутилаётган Олий мажлис сайловлари ва умуман Ўзбекистон парламентига муносабатингиз қандай? Шахсан ўзингиз Лондонда туриб бирон сиёсий партиями ёки коалиция тузиш ниятингиз борми?"

Шоҳида Тўлаганова: Ўзбекистондаги президентлик сайловларини ман тан олмайман. Парламент сайловларини тан олмайман. Ўзбекистонда ҳеч қачон демократик сайловлар ўтмайди. Яъни, бу назорат остида қилинадиган сайловлар. Парламентга қандай муносабатим? Парламентга салбий муносабатим. Парламент институтига муносабатим салбий. Балки, Ўзбекистон парламентида жуда ҳам яхши одамлар ўтиришгандир, лекин улар нима учун ўша ердан туриб катта муаммоларни кўтаришмайди? Нима учун президентга қарши нарсаларни, норозиликни кўрсатишмайди? У ерда ўтиришнинг мақсади нима? Шунчаки, дунёга бизда парламент бор деб кўрсатиш учунми? Нима учун керак бунақа парламент? Агар парламент ҳақиқатдан ҳам мустақил бўлса, ишласа, шунақа парламент керак, шунақа сайловлар керак. Акс ҳолда, ҳеч қанақа сайловлар керак эмас бизга! Президент сайловларига келадиган бўлсак, қачон бизда одил президентлик сайловлари бўлди? Ҳеч қачон. Чунки, ҳаммаси назорат остида қилинади. Энди партиялар ҳақида...Биласизми, ҳозир Ўзбекистон мухолифатида жуда ҳам кўп партиялар бор, ҳаракатлар бор. "Эрк" бор, "Бирлик", "Бирдамлик" бор. Одамлар дарров партияларни туза бошлади. Лекин, мен карнай-сурнайдан олдин тўйга тайёргарлик кўринглар, ундан кейин карнай-сурнай ўйнанглар, деб маслаҳат берган бўлардим. Аввало, бир ташкилот эмас бир гуруҳ тузиб, жиддий иш олиб бориш керак. Мана шу "white papers", янги консептуал ҳужжатларни, стратегияларни ишлаб чиқиши керак. Ундан кейин партия ёки ҳаракат тузиш мумкин. Акс ҳолда ҳаракат тузилади, ҳеч қанақа иш бўлмайди.

Би-би-си: Олмониядан Жасур Атаев ва Россиядан Володя Зуфаровлар 7-8 йил олдин Ғофир Раҳимов билан учрашганиниз, у киши сизда қандай таассурот қолдиргани ҳақида сўраган: "Ғофир Раҳимовнинг шахси ҳақида фикрингизни билмоқчи эдим. Ўзбекистон ичкарисида мафия тўдалари ҳали ҳам эркин фаолият юритиб келмоқда, деб ўйлайсизми?"

Шоҳида Тўлаганова: Мен мафия бўйича эксперт эмасман (кулади). Лекин, ҳа, Ғофир Раҳимов билан учрашдим. Жуда ҳам яхши таасурот қолдирган, яхши гапирган, камтар бир киши кўринарди. Бизга, журналистларга яхши муносабат кўрсатди, шунинг учун ёмон таасурот қолдирмади. Лекин, ман унга мафия ишлари бўйича дуч келмадим, Худо хоҳласа, бундан кейин ҳам дуч келмайман. Шунинг учун, у кишининг юзи шу соҳада қандай, ман билмайман. Энди мафия тўдалари эркин ҳаракат қилишади, деб ўйлайманми-йўқми, менимча, йўқ. Бошқа мафия йўқ, бизда ҳозир давлат мафияга айланган. Шунинг учун, ҳақиқий мафия яхши юрибдими-йўқми, ман билмайман. Баъзи миш-мишларни эшитаман, лекин улар бари миш-мишлар. Шунинг учун, бунга яхшиси вақт сарфламайлик.

Би-би-си: Тошкентдан Аброр: "Ассалому алайкум! Сизнинг сохта паспортлар бўйича тадқиқотингиз ҳақида ўқигандим. Хаёлимга келган биринчи фикр шу бўлди: бу аёлга нима зарур экан жонини хатарга қўйиб? Менимча, журналистика шунақа-"бошга бало келтирадиган касб", Сиз нима дейсиз?" деб сўраганлар.
Тошкентдан Фотиҳ: "Салом Шоҳида хоним, сиз сохта паспортлар лойиҳаси жараёнида бирон давлатда сохта паспорт бўйича қўлга тушиб қолган тақдирингизда ким ёки қайси ташкилот хавфсизлигингизни таъминларди?" деб ёзибдилар.

Шоҳида Тўлаганова: Журналист бўлиш бу-имтиёз. Чунки, кўп одамлар билан кўришасиз. Бошқа давлатларга борсангиз сиз турист эмассиз, журналист сифатида муаммоларни чуқурроқ ўрганиш имкони бор. Шунинг учун, ман журналист бўлганимдан жуда ҳам бахтлиман. Сохта паспортлар ҳақида нима дейишим мумкин...қандай ташкилотлар менинг хавфсизлигимни таъминлашди? Ҳеч ким. Ман ўзим ва оператор бўлган. У инглиз эди. Булғористонда ҳатто у мани йўқотиб қўйганди. Лекин, оқибат яхши бўлди. Паспортларни олдик. Ҳеч қанақа ҳодиса бўлмади. Менимча, мани Худо асради. Шу филмдан бери мана икки ярим йил ўтди. Ҳозир қила олармидим шундай ишни, деб ўйласам...барибир қила олардим. Чунки, бу қизиқарли. Бу-ҳақиқий, тадқиқ ва таҳлилга асосланган журналистика. Масалан, ман об-ҳаво ҳақида ёзмайман, мода ҳақида ёзолмайман. Тадқиқ қилишни яхши кўраман.

Би-би-си: Жанубий Кореядан Бек: "Ассалому алайкум Шоҳида опа, Сиз каби журналист бўлиш барча ёшларга ҳавас бўлса керак. Ўзбекистонда ҳақиқий журналист, сиёсатчи бўлиш қийин масала. У ерда фаолият олиб бораётган журналистларга қандай маслаҳат, далда ёки юпанч бера оласиз. Ўзбекистондаги реал фактларни бараллай айта олмайдиган айрим журналистларга қандай баҳо берасиз?"

Шоҳида Тўлаганова: Ўзбекистонда ҳақиқий мустақил журналистлар деярли қолмади. Қолганларини "Қизил китоб"га ёзсак ҳам бўлади. Охирги бир йил ичида Ўзбекистон ҳукумати икки мустақил журналистни ҳибсга олди. Ҳозир Ўзбекистонда мустақил журналист бўлишнинг иложи йўқ. Манга баъзилар Ўзбекистонда журналистлар бор ва улар ёзишни истаяптилар, деб ёзишади. Лекин, улар иложсиз аҳволдалар. Ман уларни айблай олмайман. Нима учун ёзишади? Қамашади уларни. Журналистларни қамаш бу-энг қабиҳ бир жиноят.

Би-би-си: Москвадан Жаббор Жаҳонов Сизни Қурбон ҳайити билан табриклаб, оилангиз ҳақида гапириб беришингизни сўрабдилар. Ўзбекистондан хат йўллаган Бўстон исмли мухлисимиз ҳам ҳаётингиз ҳақида билишни исташларини айтибдилар. Олмониядан хат йўллаган Саида эса: "Ота-онангиз ҳаётмилар? Дийдор кўришиш насиб бўлмаётганидан қайғудамисиз, уларчи?" деб сўрабдилар. Ва жуда кўп мухлисларингиз ҳозир нима ишлар билан машғул эканингизни билишни исташган.

Шоҳида Тўлаганова: Ман 2006 йилда турмушга чиқдим. Турмуш ўртоғим америкалик. Бир яшар болам бор. Ҳозирча бу мен учун энг катта лойиҳа. Ота-онамни соғиндим. Улар шу ёзда Лондонга келгандилар. Лекин, нафақат ота-онамни, ман Ўзбекистонни соғиндим...Шунинг учун, бу қийин...Ҳозир нима қиляпман? Ҳозир ман асосан Афғонистон билан шуғулланаяпман. Афғонистон ҳақида иккита филм олиш ғояларим бор. Буларнинг агар биттаси рўёбга чиқса, жуда ҳам хурсанд бўлган бўлардим.

Би-би-си: Тошкентдан Азамат исмли тингловчимиз Ўзбекистонда бўлаётган кўп муаммолар ва инсон ҳуқуқларига оид вазият ҳақида яна филмлар яратиш ниятингиз йўқми, деб сўраган.

Шоҳида Тўлаганова: Ўзбекистондаги инсон ҳуқуқлари масаласини кўтараяпман. Аммо, афсус, журналист сифатида эмас, фуқаровий жамиятнинг бир аъзоси сифатида. Оврўпода кўп ташкилотлар билан мулоқотдаман, Америкага бориб, шу нарсаларни кўтараяпман, иложи борича кўпроқ эътиборни қаратишни истаяпман. Афсус, ҳозир ман Ўзбекистонга бора олмайман. Шунинг учун, ҳеч қанақа филм қила олмайман. Бошқа журналистларнинг ҳам бориш ниятлари бор, аммо Ўзбекистоннинг ичида видеони олиш жуда ҳам қийин. Ўзбекистондаги журналистлардан буни қилишни сўрасак, уларнинг ҳаётларини таҳлика остига қўямиз. Шунинг учун, шунақа масъулиятни ўз зиммамга ололмайман.

Би-би-си: Шоҳида, раҳмат Сизга дастуримизда иштирок этишга рози бўлганингиз учун! Энди мухлисларингизга тилак ва истакларингиз бўлса, марҳамат.

Шоҳида Тўлаганова: Мухлисларимизни Қурбон ҳайити билан табрикламоқчи эдим. Соғлиқ-саломатлик, бахт тилайман!

Би-би-си: Раҳмат, Сизнинг ҳам ижодингизга муваффақиятлар тилаб қоламиз!